AYAKTAN ELE PARMAK NAKLİ
Ayaktan ele parmak nakli, travmatik kayıplarda veya doğumsal anomalilerde tercih edilen bir tedavi şeklidir. Travmatik kayıplar; baş parmağın tam ya da tama yakın olmaması, veya sağlam baş parmak olduğu halde, karşısında çoklu parmak kaybı olduğu olgulardır.
Doğumsal anomaliler için ayaktan parmak nakli daha nadiren kullanılır. Ancak, baş parmağın gelişmediği(baş parmak hipoplazisi), konstriktif bant sendromu ve parmakların hem yapışık hem de çok kısa olduğu sinbrakidaktili problemi olan bazı durumlarda kullanılabilir.
Travmatik baş parmak kayıplarında, aynı elin işaret parmağının başparmak yerine nakli de uygun olgular için alternatif olabilir.
Elin tutma fonksiyonunu gerçekleştirebilmesi için ideal olarak en az üç nokta gereklidir. Bu da en az üç parmak ile mümkün olur. Elin temel fonksiyonlarını sağlayabilmek için bir parmak, başparmak gibi işlev görürken, en az iki parmak karşıdan destek olabilmelidir. Başparmak eksikliği, avantaj ve dezavantajları göz önüne alınarak ayak baş parmağı veya ikinci parmağının transferi ile giderilebilir. Baş parmağın olup diğerlerinin olmadığı olgularda ayak ikinci ve üçüncü parmakları beraberce nakledilir.
Ayak baş parmağı veya ikinci parmağından hangisinin transfer edileceğine; naklin ayak tarak kemiğiyle yapılıp yapılmayacağına, ayak ve el parmaklarının büyüklük olarak birbirine uyumuna ve hastanın bu konudaki tercihine bakılarak karar verilir. Ayak baş parmağının transferi, stabilite olarak çok güçlü ve uç eklemi(interfalangeal eklem) çok hareketli bir el baş parmağı sağlar. Ancak bazı durumlar dezavantaj oluşturabilir. El parmakları ile aşırı büyüklük farkı varsa tercih edilmeyebilir. El baş parmağındaki kayıp için tarak kemiği de nakletmek gerekiyorsa ayakta baş parmak tercih edilmez. Ayak baş parmağının tarak kemiği başı, ayağımızı basmamızda önemli olduğu için alındığında yürüme dinamiğini bozulabilir. Ayrıca ayak baş parmağının alınması, ikinci parmağın alınmasına göre daha belirgin bir kozmetik deformite bırakır. Ayak ikinci parmağı ise, daha uzun eksiklikleri giderebilir. Eksikliği çok belirgin bir estetik bozukluk yaratmaz. Ayrıca alınan uzunluk ne olursa olsun yürüme fonksiyonunu etkilemez. Ancak, kuvvet ve hareket kabiliyeti olarak ayak baş parmağı kadar iyi değildir.
Ameliyat, temel olarak kopmuş bir parmağın yerine dikilmesi (replantasyon) gibi düşünülebilir. Nakledilecek parmağın atar-ve toplar damarları, hissetmeyi sağlayan sinirleri, hareket için tendonları ve kemik alıcı bölgedekiler ile bir araya getirilir. Bunların çoğu için mikrocerrahi teknikler kullanmak gerekir. Ancak bazı durumlarda alıcı alanda yumuşak doku eksiklikleri nakil öncesi başka hazırlık ameliyatları(flep uygulaması) gerektirebilir. Nakil parmak-alıcı bölge damarları arasındaki uyumsuzluklar ise, bazı hastalarda revizyon ameliyatlarından, yapılan naklin kaybına varabilecek problemler yaratabilir.
Parmak eksiklikleri, kişinin mesleğini devam ettirebilmesi, günlük kişisel ihtiyaçlarını karşılayabilmesi, hastanın kozmetik olarak eksiklikten duyduğu rahatsızlık gibi birçok soruna yol açabilir. Ayaktan ele yapılan parmak nakilleri hem fonksiyonel, hem de psikososyal getirileri ile uygun bireylerde oldukça tatminkar sonuçlar vaat etmektedir.