Brakial pleksus geç dönem omuz tendon transferleri
Brakial pleksus yaralanması nedir, çocuklarda nasıl oluşuyor?
Doğum sırasında çeşitli nedenlerle çocuğun omuzunun doğum kanalına sıkışması sonrası boyundan gelen sinirlerin gerilmesi veya kopması nedeni ile doğumsal kol felçleri oluşuyor. Bunun ana nedenleri aşırı çocuk doğum tartısı, annenin doğum kanalının darlığı, çocuğun ters gelmesi, çeşitli nedenlerle doğum kanalında sıkışma olarak sayabiliriz. Doğum kanalında sıkışan çocuğun havasız kalmaması ve beyin hasarı oluşmaması için uygulanan çekme kuvvetleri nedeni ile aynı zamanda köprücük kemiği kırıkları da travmaya eşlik edebiliyor
Bu tip çocuk doğumsal boyun sinir yaralanmaları sonrası ilk dönemde neler yapılmalı
Bu çocukların çoğu kopma yerine gerilme yaralanmasına uğradıkları için çoğunlukla ilk aylarda egzersiz tedavisi ile kendi kendine iyileşiyor ama 4 aydan sonra kolun hiç oynatılamaması veya 6. Aydan sora kısmi kayıplar beraberinde göz düşüklüğü de var ise ameliyat edilmesi gerekiyor. Bu zamanlama çok önemli. Genellikle muayene eden hekimin tecrübesi hangi hastayı ameliyat edip hangi hastanın ameliyat edilmeyip beklenmesi gerektiği önemli bir karar. Eğer bulgularda gerileme olmaz ise sinir nakilleri için süre yine çok önemli. dönemde çabuk kararlar verilip ameliyatın bir an önce yapılması sonuçların iyi olması konusunda etkili. Bu dönemde yapılan bilgisayarlı görüntüleme yöntemleri bize hangi köklerde ve sinirlerde hasarlanma olduğunu gösterebilir. Bu dönemde yapılan ameliyatlarda genelde kopma sırasında kökler sağlam kalmış ise bacaktan alınan sinirlerin boyun bölgesinde kopan sinir gurupları anasına mikro cerrahi yöntem ile aktarılması veya sinir kökleri sağlam değil ise çevrede kullanılabilecek yedek sinir kaynaklarından sinir transferi yapılması gibi ameliyatlar çocuğun tekrar kolunu kullanabileceği hale getirilmesi için uygulanılan yöntemler
Çocuk doğduktan sonra yapılması gerekli durumlarda ameliyat zamanlaması neden çok önemli?
Sinir çok zor iyileşen bir yapı her gün 1 mm iyileşme sağlanıyor. Omuzdan ele kadar mesafe oldukça uzun bir iyileşme dönemi gerektiriyor. Aynı zamanda sinir iletisi duran kaslarda bir süre sonra kullanılmaz hale gelip sonrasında sinir iyileşmesi tamamlansa bile bir daha çalışması ve kasılması mümkün olamıyor. Bu nedenle eğer çocukta herhangi bir sinir tam kopması düşünülüyor ise ameliyat zamanı mutlaka en uygun ve erken dönemde yapılmalı genellikle bizim tercih etiğimiz yaş aralığı 4 ile 6 ay sonrası dönem. 12 ay belki bu sinir nakli ameliyatlarının yapılması için son dönem olarak görülse bile bazı durumlarda 18 aya kadar sinir nakli ameliyatları yapılabilir
12-18 ay sonrası çocuklar için yapılabilecek başka bir şey yok mu? Çocukların kollarını kullanması için başka seçenekler var mı?
Tabi ki var. Bu dönem sonrası ameliyatlar genellikle çocuğun kolunun fonksiyonlarının artırılması için kurtarıcı ameliyatlar olarak adlandırılıyorlar. Özellikle omuz hareketlerinin belli bir açıya kadar kaldırılıp daha yukarıya kaldırılamaması durumlarında omuz bölgesi çalışan kasların çalışmayan kas guruplarının yerine aktarılması omuz hareketlerinin artırılması konusunda yardımcı oluyor . Bu ameliyat sonrası kolu 6 hafta yukarıda tutacak şekilde bir kalıp içinde çocuğun kalması lazım. Bu nedenle bu ameliyatlar genellikle çocuğun bu kalıp içinde sorunsuz kalabileceği 4-5 yaşlar sonrası yapılmaya başlanıyor. Çocuğun yıllar içinde kolunun ağırlaşması nedeni ile aktarılan kasın etkisi azalacağı için yine 7-8 yaşlar sonra ameliyat etkinliği azalıyor. Bu ıraktan gelip ameliyat ettiğimiz 4 hastamız bu yaş gurubunda omuz hareketleri yeterince iyi olmayıp kas naklinden fayda göreceğine inandığımız hastalardı.
Başka tedavi seçenekleri var mı
Yine dirsek el bileği ve parmak hareketlerini sağlamak için kullanılabilecek kaynak var ise kas nakilleri yapılabilir veya el bileği pozisyonunu ağlamak amacı ile eklem dondurma ameliyatları etkili olabilir. Çoğunlukla bu tip hastalarda amaç sağlam elin kullanımı sırasında karşı ele destek bir el yaratmak Yine kolun içeriye fazla dönük olduğu durumlarda koldaki kemik kesilerek kemiğin dışa döndürülmesi veya ileri yaşlarda yine gövdeden alınan kasların kolun dışa çevrilmesini sağlayacak şekilde omuza aktarılması ameliyatları kullanılabilir. Son olarak uygun hastalarda bacak iç tarafındaki kasların kol bölgesine damarı ve siniri ile beraber aktarılması yani serbest kas transferi ile dirsek ve el hareketleri sağlanmaya çalışılmaktadır.
Bu tip durumlarda ameliyat kararı almak zor mu ve hastanın ve hasta yakınlarının bilinci bu ameliyatların sonucunu etkiliyor mu
Her hastanın kendine özel durumu ve fonksiyonel özellikleri var. Her hastanın durumu iyice incelenip hastaya uygun tedaviler uygulamak gerekli. Hastanın umutları ve beklenen kazanımlar mutlaka hasta ile uzun uzadıya konuşulmalı. Tekrar tekrar hasta değerlendirilmesi yapılıp tekrarlayan muayene ve soru cevap sonrası ortak kararlar ve sonuç beklenti değerlendirilmeleri yapılmalıdır. Hastanın ve ailenin fonksiyon kazanım konusunda istekliliği psikolojisi fizik tedavi uyumu sonuç üzerinde etkili olmaktadır.
YOUTUBE VİDEOLARIMIZA AŞAĞIDAKİ LİNKDEN ULAŞABİLİRSİNİZ ↓
→Omuz Doğumsal Kas Yokluğuna Bağlı Hareket Zorluğu(Congenital Complete Absence of Trapezius)
→Doğumda oluşan sinir yarlanmaları (brakial pleksus yaralanmaları)
→Brakial Pleksus Paralizisi Nedir ?