Sabah - Yanlış yüzük seçimi parmak kopartabilir
Doç. Dr. İsmail Bülent, parmak kopmalarının en çok yüzük takılan parmaklarda olduğunu söylüyor: Özellikle yanlış seçilen alyanslar; merdivenden ya da minibüsten inerken bile parmak kopmasına neden olabiliyor.
Bir anlık dikkatsizlik sonucu; kolunuz ya da parmağınız kopabilir. O anda ne yapmanız gerektiğini bilirseniz; uzvunuzu kaybetmezsiniz. Gaziosmanpaşa El Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. İsmail Bülent, konuyla ilgili bilgiler verdi:
Parmak kopmalarına; genellikle yetişkinlerde iş kazaları, çocuklarda ise parmağın kapıya sıkışması neden olur. Parmağa geniş gelen yüzüğün çeşitli yerlere takılması yüzünden de kopmalar olabilir.
Kadınlarda görülen parmak kopmaları; en çok yüzüğün merdiven trabzanı ya da münibüs kapısına takılması sonucu oluşur. Erkeklerde daha çok riskli alet kullanımı yüzünden kopan parmakları görüyoruz.
KANAMA DURDURULMALI
Yüzük kopmaları genelde dördüncü parmakta meydana gelir. Bu yaralanma türüne 'yüzük avisyon yaralanmaları' denir. Bu tarz kopmalarda; giotin tarzı kesici aletlerde olduğu gibi, uzuvlar aynı seviyede kopmuyor. Çekerek kopma olduğu için; avuç içinden sinirleri de kopartıyor. Bu durumda; operasyonla uzuv yerine dikilse bile, damarlarda tıkanma olabiliyor. Tutmuş gibi görünse de sonrasında ani tıkanmalar meydana gelebiliyor. Başarı şansı diğer kopmalara göre daha azdır.
Kopma olayı sonrasında hastada; olayın şokuna bağlı olarak tansiyon düşüklüğü ve bayılma görülebilir. Hastanın ayakları yükseğe kaldırılmalıdır. Kanamayı durdurmak için yaralanan kısım üzerine temiz bezle bastırmak, mümkünse bir sargı ile sıkıca sarmak ve yaralı eli yükseğe kaldırarak kalp seviyesinin üzerinde tutmak yeterli olur. Büyük damarların koptuğu durumda ise; kolu üst kısmından sıkıca bağlayarak kan akımını kesmek gerekebilir. Bu işi, tansiyon aleti ile yapabilirsiniz
SÜLÜK TEDAVİSİ KURTARICI OLABİLİR
Ameliyat sırasında hem atardamar, hem de toplardamarlar dikilir. Ancak toplardamarların dikilemediği çok uç seviye kopmalarda veya onarılan toplardamarların, atardamarın getirdiği kanı geri götürmekte yetersiz kaldığı durumlarda; sülük tedavisi uygulanabilir. Sülükler, bu durumda kurtarıcı olabilirler. Ama bu uygulamada enfeksiyon oranının yüksek olduğu unutulmamalıdır.
İLK 20 GÜN ÇAY VE SİGARA İÇMEMELİ
Kopan parçanın tutup tutmayacağı; yaralanmanın tipine, parçanın taşınma şekline, hastanın genel durumuna bağlıdır. Cerrahın tecrübesi ve zaman da çok önemlidir.
Cerrah, saatler boyunca saç telinden ince iplikler ile mikroskop altında kopan bütün yapıları tamir etmeye çalışır. Sabır gerektiren bir iştir. Ameliyat sonrası hasta bir hafta hastanede kalır. Ancak risk 20'nci güne kadar devam eder. Bu dönemde dikilen damarlar tıkanabilir. Hasta bu süre içinde soğukta kalmamalı, sigara, çay, kahve gibi damarların daralmasına neden olan maddelerden uzak durmalıdır.
ORTOPEDİST Mİ PLASTİK CERRAH MI?
El cerrahisi; hem ortopedi, hem de plastik cerrahi ihtisası sonrasında yapılan bir üst ihtisasdır. Bu operasyonları yapacak olan hekim, tercihen el cerrahisi konusunda deneyimli olmalıdır.
KOPAN PARÇAYI BUZLA DİREKT TEMAS ETTİRMEYİN
Kopan parça kirli ise, temiz suyla üzerindeki kirler gidecek şekilde yıkayın. Dezenfektan madde kullanmayın. Sağlık merkezi size yakınsa, oyalanmadan oraya ulaşın. Eğer uzaksa; temizleyip sardığınız parçayı, temiz bir poşetin içine koyun. Daha sonra ikinci bir poşeti buz ile doldurun ve hazırladığınız bu iki ayrı poşeti üçüncü bir poşetin içine yerleştirin. Parçayı buz ile doğrudan temas ettirmeyin. Bu parçanın donmasına neden olabilir ve parçanın dikilmesi imkansız hale gelir.
Parçanın buzla taşınmasındaki amaç; dokuların oksijene olan ihtiyacını azaltmak ve uzun süre canlı kalmasını sağlamaktır.
EN FAZLA 10-12 SAAT İÇİNDE DİKİLMELİDİR
Kopmuş parçaların işe yaramayacağı düşünülmemeli, ana parçayla birlikte hastaneye götürülmelidir. Tedaviyi yapacak doktorun fikri alınmadan kesinlikle atılmamalıdır. Bazen kopan parçalar; damarları dikilerek yerine konabilecek pozisyonda olmasalar bile, üzerlerindeki deri, bazı doku eksikliklerini örtmek için kullanılabilir.
Kopan parça, parmaklardan daha yukarı seviyede ise hiç zaman kaybedilmemelidir. İçinde kas dokusu ihtiva eden parçalar en çok altı saat, parmaklar ise 10-12 saat içinde yerine dikilmelidir. Bu durumda parçanın kaynama ihtimali yüksektir.
